Het is maandagochtend. Ik geef hem een kus op z’n neus en roep met een glimlach “tot de volgende keer”. Met een gelukzalig gevoel stap ik in mijn Romeo. Ik zoek via Apple Music mijn lievelingslijst op. Vertel tegen Waze mijn bestemming en draai soepel de snelweg op, zoals ik zo vaak doe. Ik weet waar ik heen wil en heb de middelen om daar te komen.

En dan gebeurt het! Mijn dashboard gloeit op van knipperende alarmlampjes en het sturen gaat ineens stukken zwaarder nu de stuurbekrachtiging het laat afweten. Met het zweet in m’n handen én een veel te hoge hartslag bereik ik mijn bestemming. Koffie! Even op adem komen… Het is bijna zo’n maandag waarvan je denkt “Wordt het zo’n dag vandaag..?

Als ik ’s avonds onder de douche mijn dag overdenk, zie ik de overeenkomst tussen visie en missie & stuurbekrachtiging. Zeker, je kunt ook zonder. Maar dan is het een stuk zwaarder om op koers te blijven. Waarom? Dat vertel ik je graag.

Visie bepaalt je stip aan de horizon

Visie stamt af van het Latijnse videre wat zien of kijken betekent. De visie van je organisatie is toekomstgericht. Het beschrijft waar je over vijf tot tien jaar met je organisatie wilt staan. In je visie beschrijf je jouw ambitie.

Voorbeelden van visieteksten:

• Lego: Het spelen van de toekomst uitvinden.
• Ikea: Een beter dagelijks leven creëren voor zoveel mogelijk mensen.
• Google: To provide access to the world’s information in one click.
• LinkedIn: Economische kansen creëren voor ieder lid van de wereldwijde beroepsbevolking.
• Claudia Bouwens: 1000 organisaties & ondernemers succesvoller maken door optimale & integrale inzet van verbindingskracht.

Tip: Zelf aan de slag met het bepalen van je visie? Maak je visietekst pakkend, niet te lang en zorg dat deze onderscheidend, creatief, toekomstgericht en inspirerend is.

Betere prestaties, duidelijke keuzes én optimale verbinding mét een visie

Je visie helpt je om de juiste mensen aan jouw organisatie te verbinden. Het stelt je in staat om gelijkgestemden te vinden, mensen die jouw visie onderschrijven. Het zorgt voor betrokkenheid en gedrevenheid. En uit onderzoeken blijkt keer op keer dat organisaties met een heldere visie beter presteren dan organisaties die géén visie formuleren. Dit geldt trouwens ook voor kleinere organisaties¹. En is dat niet precies waar je naar streeft?

Organisaties mét een geformuleerde (en gedragen) visie scoren beter op:

• Financiële prestaties.
• Klanttevredenheid.
• Medewerkerstevredenheid.
• Behoud medewerkers.
• Hogere productiviteit.

Missie geeft je organisatie een identiteit

Je missie is je why en daarmee tijdloos en altijd van toepassing; ook in het heden. Het is ook de plaats waarin je jouw kernwaarden formuleert. Het beschrijft vooral je primaire doelstelling, je werkterrein, bestaansrecht, je betekenis, je normen, waarden en overtuigingen. Natuurlijk zorg je in je missie-statement voor een koppeling aan de klantbehoeften.

Voorbeelden van missieteksten:

• Lego: Inspire and develop the builders of tomorrow.
• Ikea: Een ruim assortiment van goed ontworpen, functionele woninginrichtingsproducten aanbieden tegen zo laag mogelijke prijzen, zodat zoveel mogelijk mensen ze kunnen betalen.
• Google: To organize the world’s information and make it universally accessible and useful.
• LinkedIn: Professionals van over de hele wereld met elkaar in contact brengen, zodat ze productiever en succesvoller kunnen zijn.
• Claudia Bouwens: De mindset van mensen (k)raken, zodat ze focussen op kansen en verbinding en niet op problemen en verschillen.

Kernwaarden bepalen de bedrijfscultuur en maken strategische beslissingen makkelijk

Met je kernwaarden maak je duidelijk waar je voor staat. Ze gaan over de intrinsieke waarden die elke medewerker van je organisatie dient te bezitten. Ze geven houvast en hebben een motiverende werking. Ook werken kernwaarden verbindend. Beperk je tot maximaal 5.

Benieuwd naar mijn 5 kernwaarden?

• Energiek, want zonder energie komt er niets in beweging.
• Verbindend, omdat je meer bereikt met de focus op overeenkomsten dan op verschillen.
• Origineel, buiten de gebaande paden liggen nog zoveel extra kansen.
• Lef, heilige huisjes bestaan niet.
• Vernieuwend, in oplossingen, mindset en strategie.

Nieuwe koers? Zo neem je iedereen wél mee

De meeste medewerkers schieten in de kramp bij het woord reorganisatie. Sowieso heeft het woord een meer negatieve lading dan verandering, wat gevoelsmatig meer mogelijkheden brengt. Als strateeg huren organisaties mij vooral in bij veranderingen. Ik heb dan ook al in de keuken van veel (verschillende) organisaties mogen kijken. Op basis van deze praktijkervaring deel ik graag 5 tips (én een bonustip) met je om een verandertraject succesvol te laten verlopen.

1. Zorg voor een gedegen fundament

Weet je waarom al mijn Impact Analyses starten met een observatie en kick-off? Omdat je voor een succesvolle verandering draagvlak nodig hebt. En dat draagvlak rust altijd op een fundament van wederzijds vertrouwen. Ontbreekt dat? Dan valt er niets op te bouwen, laat staan van koers te wijzigen. Een visie, missie met heldere kernwaarden en een strategie dragen bij aan die basis.

2. Heb oog voor het individu

Verandering roept bij veel mensen weerstand op. Dit is een menselijke reflex die door angst voor het onbekende of verlies wordt gevoed. Voor het management is het belangrijk te beseffen dat weerstand ook weerstand oproept. Daarmee ontstaat de valkuil dat niet langer gezocht wordt naar de beste oplossing, maar dat op basis van ego’s een machtsstrijd ontstaat.  Haal dus de negativiteit van weerstand weg door het als betrokkenheid te ervaren.

Met begrip en generatief luisteren zorg je voor een solide (individuele) begeleiding van medewerkers. Inventariseer bijvoorbeeld over welke talenten zij beschikken en maak inzichtelijk hoe waardevol die talenten zijn bij het doorvoeren van de verandering. Luister ook naar de feedback, niemand staat zo dicht bij je klanten als je medewerkers.

3. Groepsdynamica

Vergeet niet dat er ook een groep medewerkers is die wél over veranderbereidheid beschikken. Je laat dus kansen liggen als je al je energie stopt in het wegnemen van weerstand. Geef ook deze innovators een podium en laat ze een voorbeeldfunctie vervullen. Stimuleer ze om actief mee te werken aan het veranderproces en daarbij hun collega’s zoveel mogelijk mee te nemen. Geef extra aandacht aan de sfeer, zodat zowel de pioniers als de teamleden in weerstand openlijk van gedachten blijven wisselen. Deel bijvoorbeeld het boek “Onze ijsberg smelt” uit aan de medewerkers.

4. Urgentie

Zonder urgentie verandert er niets. Het is niet voor niets de eerste stap uit het 8 stappenplan van John P. Kotter. Een stap die vaak wordt overgeslagen en daarmee de veranderbereidheid minimaliseert. Maak dus kristalhelder aan alle medewerkers hoe noodzakelijk het veranderproces is.

Benoem het verlies dat optreedt als je niet verandert en benoem ook de voordelen van de verandering. Maak dit zo concreet mogelijk op medewerkersniveau en gebruik daarbij vooral de ervaringen met de huidige situaties.

5. Communicatie is key

Nog meer dan normaal is een transparante communicatie noodzaak. Wees ook duidelijk en draai er niet omheen. En vergeet vooral niet te luisteren, dat is ook een belangrijk onderdeel van communiceren. Liefst generatief, een vorm van luisteren waarbij je je verplaatst in het standpunt van de ander zonder te oordelen. Het is luisteren met de focus op mogelijkheden en niet op verschillen.

Tip: neem verschillende communicatiemiddelen op in je communicatieplan. Online, print, persoonlijk, in groepsverband, individuele persoonlijke gesprekken en/of video.

Bonustip: Externe stuurbekrachtiging wenselijk bij jouw verandertraject?

Ik noem twee grote voordelen van de inhuur van een externe strateeg. Op de eerste plaats kom ik met een frisse blik zonder blinde vlekken. En ten tweede ben ik geen deel van jullie verleden. Dus heb ik geen last van heilige huisjes en dat ‘vroeger was alles beter’ sentiment. Mijn focus ligt volledig op nu en hoe je zo soepel mogelijk daar komt waar je als organisatie wilt zijn.

• Is ‘ja maar’ een veelgehoorde uitspraak in jouw organisatie bij de start van een koerswijziging?
• Heerst er onrust in de teams? Onderling of juist met elkaar?
• Laat je winstkansen liggen omdat je geen duidelijke onlinestrategie hebt?

Het zijn drie voorbeelden waarbij mijn expertise, ervaring en demonstratiekunsten duidelijke resultaten opleveren. En zoals ik al eerder schreef: is beter presteren niet precies dat waar je naar streeft?

Ja, wij willen beter presteren

• Bron¹: Enhancing performance in small professional firms through vision communication and sharing via Identitive.nl
• Leestip: Leiderschap bij verandering, John P. Kotter