Hoe maak je jouw organisatie “waarde(n)vol”​? In tijden van beweging en verandering blijft een gemeenschappelijke focus belangrijk. Want je komt nu eenmaal sneller vooruit als je allemaal dezelfde kant op gaat. Kernwaarden spelen hierin een belangrijke rol. Tenminste, als je ze goed inzet. Want kernwaarden formuleren is één, ze effectief verankeren en als kompas van je organisatie gebruiken is vaak een ander verhaal. Hoogste tijd voor geen woorden maar waarden.

Wat is het belang van kernwaarden voor een organisatie?

Kernwaarden zijn essentieel om je organisatie een identiteit te geven. Je laat zien waar je voor staat. Niet alleen aan je klanten en leads, ook aan je medewerkers en sollicitanten.  Je kernwaarden helpen je verder met:

• Het nemen van strategische beslissingen. Samen met je visie en missie.
• Ze inspireren en geven dat “daar-wil-ik-bij-horen”-gevoel aan klanten en medewerkers.
• Ze maken verwachtingen duidelijk en bepalen houding en gedrag.
• Je voorkomt discussies, omdat neuzen dezelfde kant op wijzen.
• Ze bepalen je processen en sturen je aanpak.

Je kernwaarden zijn je gezamenlijke organisatie-DNA.

Het sprookje en de praktijk

Het lijkt dus een echte no-brainer. Kernwaarden zijn essentieel voor organisaties. Je zou denken dat iedere organisatie ze heeft. Het maakt tenslotte zoveel zaken stukken makkelijker. Toch is het net als met kikkers. Het verhaal klopt, toch veranderen de meeste kikkers die je kust niet in een prins of prinses. Dat bleek weer tijdens de individuele interviewronde van een Impact Analyse. Zo verliep mijn gesprek.

“Wat is het DNA van deze organisatie?” Met grote ogen kijkt de medewerkster in kwestie me aan. Alsof ze water ziet branden. Oké, deze vraag dien ik anders te formuleren. “Hoe omschrijf jij de bedrijfscultuur van dit bedrijf? Wat zijn de kernwaarden van deze club? Wat zijn de erecodes die jullie nastreven én vooral die jullie uitdragen?”

Na een ongemakkelijke stilte komt met enige twijfel haar antwoord: “We lunchen altijd gezamenlijk…?” Vragende bruine kijkers branden door me heen en ik zie hoe ze zich afvraagt of ze het goede antwoord heeft gegeven. Oeps, hier valt nog heel veel winst te behalen. Dat zijn voor mij van die glundermomenten, omdat de betreffende organisatie dan nog zo ontzettend veel groeimogelijkheden heeft.

Hoe bepaal je als organisatie je kernwaarden? | stap 1

• Besef dat dit een proces is dat enkele maanden in beslag kan nemen.
• Betrek medewerkers uit alle lagen die de organisatie heeft.
• Kijk van buiten naar binnen. Wat is typisch voor jullie organisatie?
• Kijk naar binnen. Waar zijn jullie trots op? Welke medewerker belichaamt jullie organisatie? En dan specifiek met welke kwaliteiten?
• Kies 3 tot 7 gezamenlijk gedragen kernwaarden.

🎁 Succestip:
Laat hier je gegevens achter en ontvang een praktisch werkboek om met kernwaarden aan de slag te gaan. Inclusief een lijst van 250! voorbeelden van kernwaarden.

Kernwaarden behelzen zoveel meer dan kernwoorden | stap 2

Je hebt nu een gezamenlijk gedragen lijst van 3 tot 5 kernwaarden die leidend zijn voor jullie organisatie. Jullie kernwaarden. Alleen zijn het nu nog woorden. In stap 2 geef je deze woorden kracht door ze te concretiseren en te vertalen naar gedrag. Tijd voor een stukje storytelling. Verzamel een aantal excellente voorbeelden uit het verleden, waarbij de kernwaarden duidelijk tot uiting kwamen. Of beschrijf op basis van persona’s welk gedrag erbij hoort.

Voorbeeldjes BETROKKENHEID in gedrag:

• Wat was de heer Klant aangenaam verrast toen we een taart stuurden op zijn verjaardag.
• Ik zal nooit vergeten dat Annette ook bleef toen ik moest overwerken. Al kan ik maar koffie voor je halen, zei ze erbij.
• Elly, onze telefoniste, geeft alle mogelijke salessignalen of bedekte klachten door aan onze accountmanagers.
• Ik kijk altijd uit naar ons maandelijks FOCUS overleg, waarbij we ideeën opperen om onze processen en klantcontacten te optimaliseren.
• Hendrik-Jan, onze CEO, komt altijd even goedendag zeggen als hij op onze locatie is.

Wil je ander gedrag, vraag om het gewenste gedrag

Alleen benoemen is waardenloos | stap 3

Net als bij visie en missie is het ook bij je kernwaarden van belang dat je deze levend houdt. Als je in 2017 kernwaarden hebt geïntroduceerd en er vervolgens nooit meer iets mee doet, dan weet niemand ze nog in 2018. En in dat geval heb je slechts 5 woorden die niets met de kracht van gedragen kernwaarden te maken hebben.

Dat levend houden blijkt in de praktijk best ingewikkeld. Vaak is het een van de interventies die ik aandraag en uitwerk na een impactanalyse. Zo introduceerde ik voor een van mijn opdrachtgevers het normen en waarden kompas met gedragswijzer. En bij een andere opdrachtgever waar wat problemen waren op het gebied van teamontwikkeling hangt een poster met kernwaarden gekoppeld aan het woord SERVICE.

Daarom ook voor jouw organisatie wat tips om je kernwaarden levend en leidend te houden.

Hou je kernwaarden levend en leidend met deze tips

Om te profiteren van je zorgvuldig gekozen kernwaarden moet je zorgen dat ze levend en leidend blijven. En dat lukt met deze tips.

• Wees creatief. Neem bijvoorbeeld een andere omschrijving voor de gekozen werknamen zodat deze makkelijk te onthouden is. Ik gaf net al het voorbeeld van Service en voor mijn eigen kernwaarden is dat het woord EVOLV(e), wat staat voor evolutie. Want al mijn diensten zijn erop gericht je een stapje verder te zetten. En dat je met de letters ook Love en Voel kunt maken is geen toeval.
• Geef je kernwaarden een gezicht. Dat kan op de manier zoals ik hiervoor omschreef, of door ze in persona’s te verwerken of het op een andere creatieve manier een gezicht te geven. Zorg ervoor dat de uiting inspireert, zichtbaar is en gesprekken uitlokt.
• Geef ze een plaats in je processen. Zo gebruikt H&R de kernwaarden voor werving- en selectie en voor de gesprekscycli met de medewerkers. Voeg de kernwaarden toe aan je evaluatie en feedback momenten intern en extern. Gebruik ze als vaste hashtags voor je online branding. Zet ze in bij je interne communicatie. En natuurlijk beseft het management dat zij als rolmodel fungeren.
• Organiseer themabijeenkomsten, dagen, weken. Organiseer per gekozen kernwaarde een themabijeenkomst. Deel daarin uitmuntende voorbeelden, positieve feedback van klanten, bezoekers of volgers. En ga met elkaar na waar je steken liet vallen of hoe je nog nadrukkelijker kunt werken volgens de betreffende kernwaarde. Faciliteer de bijeenkomsten zo dat ze feestelijk en inspirerend zijn. Je werkt tenslotte met zijn allen aan jullie gezamenlijke kern. Verras, verbind en verwonder. Of regel op zijn minst een worstenbroodje.
• Hou ze in beeld. Zet je kernwaarden/kernwoord op de openings- en pauzeschermen; integreer ze in de e-mailhandtekeningen, zet ze op pennen en blokken, maak er kunstwerkjes van (gelijk een leuke doe-opdracht voor een themabijeenkomst, fleur verschillende ruimten op met visuele interpretaties van jullie kernwaarden, maak een infographic of gadget. Maak het zo gek als je wilt maar herhaal, herhaal en herhaal.

Geen woorden maar waarden? Evolve!

Nog geen kernwaarden? Met een gedegen Impact Analyse begeleid ik het hele proces om te komen tot levende en leidende kernwaarden die van toepassing zijn op jouw organisatie. Of wil je een gedragsverandering in jouw organisatie in gang zetten?

Profiteer van de drie fases van mijn Impact Analyse:

• Oriëntatie en draagvlak.
• Observeren en nullijn vaststellen.
• Impact Analyse en verbeterkansen.

Starten kan vanaf januari 2022. Enne… wie het eerst komt, wie het eerst ontwikkelt.

Ja, wij willen groeien met een sterk DNA

PS Twijfel je of jouw organisatie dit wel nodig heeft? Test het eenvoudig. Stel een aantal werknemers (inclusief jezelf) de vraag: wat is het DNA van onze organisatie? Tip: ‘samen lunchen’ is niet het antwoord waarmee je verder groeit.