Wat wilde je als kind worden?

Dierenarts! Ik was als jonge gup altijd met dieren in de weer. Zo bracht ik uit het nest gevallen vogels mee naar huis. En tijdens familiebezoek vond je mij bij de honden  in het hondenhok. Ook thuis waren er altijd dieren. Ik weet nog precies de dag dat ik van mijn peettante mijn allereerste eigen huisdier kreeg. Ik werd 7 en kreeg een cavia. Een slimmerd, want als ik de koelkast opendeed begon hij te piepen. Dus ja, dieren en ik konden het samen prima vinden.

Waarom ben je ondernemer geworden?

Na mijn ontslag was ik helemaal klaar met werken in loondienst. Want loondienst bracht me wel de lasten, maar zeker niet de lusten. Zo werd ik beperkt in mijn vrijheid en kreeg ik niet wat ik nodig had om verder te ontwikkelen. Dus wilde ik graag ervaren hoe het was om alles zelf te doen. Om vanuit vrijheid keuzes te kunnen maken die beter aansluiten op mijn kwaliteiten en wensen.

En dat vond ik enerzijds best ingewikkeld. Want ook al ben je goed met cliënten, bij ondernemen komt nog veel meer kijken. Zeker voor de commerciële onderdelen zoals verkoop en marketing heb ik regelmatig trainingen gevolgd om ook die skills verder te ontwikkelen. Want geloof me, het uitstelgedrag wat Claudia zo beeldend omschrijft bij haar beltraining “Hartverwarmend Koud Bellen” was voor mij héél herkenbaar. Ook de vooroordelen over het “koud bellen”.  Anderzijds hielp een opmerking van een businesscoach me die weerstand te overwinnen; als je geen geld verdiend heb je een hobby, géén onderneming.

Nu vervul je rollen als Ontslagpsycholoog en Onderzoeker. Waar zit de rode draad?

Ik kom uit de re-integratiebranche. Daar heb ik jarenlang mensen begeleid die hun baan waren verloren. Ik begeleidde ze om weer stappen te zetten richting de arbeidsmarkt. Toen de markt begon te verschuiven kreeg ik steeds meer mensen onder mijn hoede die door ziekte hun baan dreigden te verliezen. Toen viel mij op dat de reacties die zij lieten zien sterk overeenkomen met het rouwproces na het verlies van een dierbare. De moeilijkheid om te accepteren dat het echt zo is en gevoelens van boosheid en bitterheid. Ook ongeloof en het verlies van zingeving. Omdat je nog niet weet wie je bent zonder je oude baan.

Dit fascineerde mij. In de wetenschappelijke literatuur kon ik slechts een handvol artikelen vinden over dit fenomeen. Ook in de praktijk leek de kennis hierover nog zeer beperkt. Dus toen ik zelf mijn ontslag kreeg en ook persoonlijk dat rouwproces ervaarde, voelde ik de noodzaak om uit te zoeken hoe dit zit.

Wetenschappelijk onderzoek Universiteit Utrecht

Dit ben ik vanaf 2015 gaan doen als buitenpromovendus voor de Universiteit Utrecht in samenwerking met mijn promotoren prof. dr. Paul Boelen en prof. dr. Toon Taris. Dat onderzoek is onbezoldigd. Dit kan ik me veroorloven omdat ik als ondernemer mijn geld verdien met het begeleiden van mensen die vastlopen na hun ontslag. Ook verzorg ik trainingen aan professionals die werken met mensen die hun baan zijn verloren. Denk aan re-integratieadviseurs, arbeidsdeskundigen, bedrijfsartsen en loopbaanadviseurs.

Het onderzoek heeft zeven jaar in beslag genomen. Inmiddels heb ik mijn proefschrift Working through job loss: Characteristics and consequenses of complicated grief following job loss ingediend. Dit is inmiddels goedgekeurd door de leescommissie en mijn promotiedatum is definitief vastgesteld op 21 juni. Al blijf ik ook daarna onderzoek doen naar dit thema. Want zolang er nog mensen zijn die niet weten dat je kunt rouwen om baanverlies is mijn missie nog niet volbracht.

We zitten midden in de maatschappelijke discussie over krapte op de arbeidsmarkt. Heeft dit effect op jouw onderzoek naar rouwen om baanverlies?

Nee, niet zozeer. Wat wel effect heeft is dat door COVID de regels van het UWV zijn versoepeld. Nu hebben (gelukkig) meer mensen recht op ondersteuning. Ook de mensen in de ziektewet of mensen die na twee jaar ziekte gekeurd zijn en voor minder dan 35% zijn ‘afgekeurd’. En dat is de groep die vaak zo vast zit in rouw. Dat zijn de mensen die zich niet gezien en niet gehoord voelen. Dus dat we hen nu steeds vaker mogen ondersteunen in dit proces is goud waard. Ik ben ook blij dat ik met steeds meer fijne transitiecoaches mag samenwerken die ook klanten kunnen begeleiden, want ik kan dit allemaal niet alleen en dat wil ik ook niet.

Waar komt jouw bevlogenheid en passie vandaan?

Dit thema gaat mij aan het hart. Werk neemt zo’n belangrijke plek in binnen ons leven. Ik heb zoveel mensen aan de kant zien staan tijdens mijn re-integratiewerk. En al die oordelen die op hun worden geprojecteerd maken mij zo boos. De wereld is niet zo maakbaar als veel mensen denken. Er hoeft maar één ding te gebeuren en jij staat zelf aan de andere kant van de arbeidsmarkt. Onzeker, afhankelijk van een uitkering met armoede op de loer.

Als er dus maar iets is wat ik kan doen om het iets makkelijker te maken voor deze groep dan doe ik dat. Nog steeds weten veel mensen niet dat het verliezen van een baan mogelijk rouwklachten veroorzaakt. Ze ontvangen dan de verkeerde begeleiding met als gevolg dat ze zich steeds ellendiger gaan voelen. Omdat ze vastlopen en daardoor niet meer aan het werk komen. Keer op keer mag ik zien wat het met mensen doet als ze wél het besef hebben in een rouwproces te zitten. Dat geeft erkenning en biedt ze mogelijkheden om wél terug te keren naar de arbeidsmarkt. 62% van de deelnemers aan mijn transitietraining ervaart geen rouwklachten meer en 30% spreekt van een forse vermindering. Dat zijn mooie resultaten waar ik me met liefde voor blijf inzetten.

En als laatste vraag: heb je nog een inspirerende quote?

Zeker, het is een uitspraak van Johan Maes.

Je bent ook wat je verloren hebt

Meer weten over Janske, haar onderzoek en aanbod?

• Volg Janske op LinkedIn.
• Bezoek haar website Janske van Eersel.
• Ben jij je baan onvrijwillig kwijtgeraakt en wil je meewerken aan het vervolgonderzoek van Janske? Hier lees je de mogelijkheden.

 

Gepubliceerd op: 28 april 2022

Alle uitblinkers